Enterprise Architectuur als innovatiekracht

Een integrale benadering

Introductie

Enterprise Architectuur wordt vaak gezien als een IT-gerelateerde functie, maar het heeft zich ontwikkeld tot een bedrijfsbrede discipline waarin IT en de bedrijfsvoering geïntegreerd worden. Deze evolutie maakt Enterprise Architectuur cruciaal voor het optimaliseren en innoveren van bedrijfsmodellen. Door het verenigen van kennis over organisatie, klanten en technologie, vervult Enterprise Architectuur een sleutelrol in bedrijfsvernieuwing. Deze benadering, die zowel intern als extern gericht is, heeft de potentie om organisaties te ondersteunen bij het realiseren van strategische doelen.

Uitdagingen in Enterprise Architectuur

Historisch gezien was Enterprise Architectuur vooral IT-gericht, maar inmiddels heeft het zich ontwikkeld tot een domein dat zich specifiek richt op de onderlinge afstemming en samenhang van een scala aan elementen zoals processen, applicaties, producten, mensen en middelen. Dit heeft geleid tot gespecialiseerde afdelingen en referentiearchitecturen. Ondanks deze ontwikkelingen, leed Enterprise Architectuur vaak onder een gebrek aan integrale toepassing. De complexiteit van het vakgebied en de hoge mate van abstractie bemoeilijkten de acceptatie ervan binnen organisaties.

Nieuwe rol van Enterprise Architectuur

De toekomst van Enterprise Architectuur ligt in het zijn van een integrale, dynamische en resultaatgerichte discipline. Deze rol gaat verder dan een puur technologische focus en evolueert naar een ‘Bouwer van de Organisatie’. De Enterprise Architect wordt de drijvende kracht achter innovatie en een veranderaar die bedrijven wendbaar maakt en waarde creëert te midden van veranderingen.

Enterprise Architectuur als Innovatie Regisseur

De Enterprise Architect in de rol van Innovatie Regisseur bepaalt het kader voor de realisatie van nieuwe organisatieperspectieven. Hierbij werkt hij samen met gespecialiseerde architecten voor gedetailleerde invulling. Belangrijke aandachtsgebieden zijn Enterprise Architectuur, Proces Architectuur, Informatie Architectuur, Functionaliteit Architectuur en Technologie Architectuur. Deze integrale aanpak positioneert Enterprise Architectuur als motor voor innovatie en wendbaarheid. Een tweede aspect betreft de positie die Enterprise Architectuur zou moeten hebben. Als de (inhoudelijke) rechterhand van de CEO, moet een Enterprise Architect zich bezighouden met het analyseren en verbeteren van de organisatie en haar portfolio. Het idee hierachter is dat niet de focus op winst maar op excellente producten en diensten gaat leiden tot winstgevendheid. Hiervoor moet een Enterprise Architect autoriteit hebben (of krijgen) om deze verantwoordelijke rol te kunnen uitvoeren. Door op het hoogste niveau in een organisatie een slimme geest te hebben die de integraliteit van een organisatie begrijpt en niet afgeleid wordt door operationele of financiële beslommeringen, kan een continue analyse en verbetering van de organisatie en haar propositie plaatsvinden.

De toekomst van Enterprise Architectuur

Enterprise Architectuur staat voor verdere ontwikkeling. Naast de hierboven beschreven vijf typen architecturen is de verwachting dat door de integrale rol die Enterprise Architectuur moet spelen er een nieuw onderdeel bij moet komen. Deze wordt benoemd als Omgevings Architectuur en beschrijft met name de externe wereld zoals marktfactoren, politieke context, ketenpartners en maatschappelijke ontwikkelingen. Met deze aanvulling kan Enterprise Architectuur een allesomvattende discipline worden die organisaties leidt en innovatie stimuleert.

Conclusie

Enterprise Architectuur heeft zich getransformeerd van een louter IT-gerelateerde functie naar een integrale en innovatieve discipline. Door organisaties te helpen bij het optimaliseren van bedrijfsmodellen, het creëren van waarde en het anticiperen op veranderingen, wordt Enterprise Architectuur de drijvende kracht achter bedrijfsinnovatie en wendbaarheid in een snel veranderende wereld.

Robert Visscher 
Strategisch Adviseur Bedrijfsvoering & Digitalisering bij CLMBS